علت ادرار خونی چیست؟
علت ادرار خونی که هماچوری (hematuria) نام دارد،همیشه مشکل جدی نیست، برخی اوقات فقط زیر میکروسکوپ قابل دیدن است و بعد از آزمایش ادرار توسط پزشک کشف می شود.همچنین مصرف برخی داروها مثل آسپیرین باعث مشاهده خون در ادرار می شود.اما برخی اوقات هم نشان دهنده یک مشکل جدی در بدن است.
علت ادرار خونی در زنان
علت ادرار خونی در زنان؛ چه چیزهایی باعث بروز آن می‌شود؟
ادرار خونی در زنان یکی از علائمی است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از عفونت‌های ساده گرفته تا مشکلات جدی‌تر مانند بیماری‌های کلیوی یا اختلالات سیستم ادراری. شناسایی دقیق علت ادرار خونی در زنان نیاز به بررسی پزشکی دارد، اما در این بخش به رایج‌ترین دلایل آن اشاره می‌کنیم.
۱. عفونت مجاری ادراری (UTI)
یکی از شایع‌ترین دلایل ادرار خونی در زنان، عفونت ادراری است. به دلیل کوتاه‌تر بودن مجرای ادراری در خانم‌ها، باکتری‌ها راحت‌تر وارد مثانه می‌شوند. التهاب ناشی از عفونت، می‌تواند باعث نشت گلبول‌های قرمز به داخل ادرار شده و ادرار خونی ایجاد کند. این نوع خونریزی معمولاً با سوزش، تکرر ادرار و بوی بد ادرار همراه است.
۲. قاعدگی و اشتباه در تفسیر خون
در برخی موارد، آنچه به عنوان ادرار خونی دیده می‌شود، در واقع مربوط به خون قاعدگی است که به اشتباه در ادرار دیده می‌شود. این موضوع معمولاً نیاز به بررسی دقیق‌تر و آزمایش دارد تا از موارد دیگر تمایز داده شود.
۳. سنگ مثانه یا کلیه
وجود سنگ در مثانه یا کلیه‌ها می‌تواند باعث تحریک و خراش دیواره‌های داخلی دستگاه ادراری شود. این تحریک ممکن است به صورت ادرار خونی در زنان بروز کند و معمولاً با درد در پهلو یا زیر شکم همراه است.
۴. استفاده از داروهای خاص
برخی داروها مانند رقیق‌کننده‌های خون (مثل وارفارین) می‌توانند باعث خونریزی خفیف در مجاری ادراری شوند. اگر خانمی از این داروها استفاده می‌کند و متوجه خون در ادرار شد، باید با پزشک مشورت کند.
۵. بیماری‌های کلیوی یا مثانه
در موارد نادرتر، وجود بیماری‌های کلیوی، التهاب‌های مزمن، یا حتی تومور در دستگاه ادراری ممکن است به عنوان علت ادرار خونی در زنان شناخته شود. تشخیص دقیق این مشکلات تنها با آزمایش‌های پیشرفته ممکن است.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر ادرار خونی بیش از یک بار تکرار شود، یا با علائمی مثل تب، درد شدید، کاهش وزن یا تهوع همراه باشد، باید حتماً بررسی پزشکی انجام شود. در صورت وجود هرگونه نگرانی، مراجعه به متخصص اورولوژی یا پزشک عمومی توصیه می‌شود.
علت ادرار خونی در مردان
علت ادرار خونی در مردان؛ از دلایل ساده تا موارد جدی
ادرار خونی در مردان می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد؛ از فعالیت‌های بدنی سنگین گرفته تا بیماری‌های زمینه‌ای جدی‌تر. گاهی این علامت بدون درد و در ظاهر بی‌اهمیت است، اما در برخی مواقع نشانه‌ای از وجود مشکلی در کلیه، مثانه یا پروستات است که نباید نادیده گرفته شود.
در ادامه با شایع‌ترین علل ادرار خونی در مردان آشنا می‌شویم:
۱. التهاب یا بزرگی پروستات (پروستاتیت / BPH)
یکی از رایج‌ترین دلایل ادرار خونی در مردان بالای ۴۰ سال، بزرگی خوش‌خیم پروستات یا التهاب پروستات است. این شرایط باعث فشار روی مجرای ادراری و آسیب به عروق خونی ریز در مثانه یا مجرا می‌شود و می‌تواند باعث وجود خون در ادرار شود. سایر علائم شامل مشکل در دفع ادرار، جریان ضعیف ادرار و تکرر ادرار است.
۲. عفونت مجاری ادراری (UTI)
اگرچه عفونت ادراری در مردان کمتر از زنان شایع است، اما وقتی رخ می‌دهد معمولاً با علائمی مثل سوزش هنگام ادرار، درد در ناحیه تناسلی یا زیر شکم و ادرار خونی همراه است. در این حالت، باکتری‌ها باعث التهاب مثانه یا مجاری ادراری می‌شوند.
۳. فعالیت بدنی شدید یا ضربه
در برخی موارد، ورزش‌های شدید مانند دویدن طولانی یا وزنه‌برداری سنگین ممکن است باعث آسیب موقتی به دستگاه ادراری شود که نتیجه آن ادرار خونی موقتی است. همچنین ضربه به کلیه یا مثانه (مثلاً در تصادف یا ورزش‌های رزمی) هم می‌تواند باعث نشت خون به ادرار شود.
۴. سنگ کلیه یا مثانه
وجود سنگ در دستگاه ادراری یکی از دلایل اصلی خون در ادرار مردان است. این سنگ‌ها با حرکت در مسیر ادراری، به بافت‌ها آسیب زده و باعث خونریزی می‌شوند. اگر ادرار خونی با درد ناگهانی و شدید در پهلو یا کشاله ران همراه باشد، احتمال وجود سنگ بالاست.
۵. سرطان کلیه، مثانه یا پروستات
در موارد نادرتر، ادرار خونی می‌تواند علامت اولیه سرطان در سیستم ادراری باشد. به‌خصوص اگر فرد بالای ۵۰ سال باشد و خون در ادرار بدون هیچ‌گونه درد یا علامت دیگری مشاهده شود، باید حتماً بررسی کامل انجام گیرد.
چه زمانی ادرار خونی در مردان نگران‌کننده است؟
اگر ادرار خونی بیش از یک یا دو بار تکرار شود، یا با علائمی مانند کاهش وزن، درد مزمن، یا توده قابل لمس همراه باشد، لازم است هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه شود. تشخیص زودهنگام، کلید درمان مؤثر است.
عفونت مجاری ادراری
۱- عفونت مجاری ادراری ؛ یکی از مهم‌ترین علل ادرار خونی
یکی از دلایل شایع و قابل درمان برای بروز ادرار خونی، عفونت مجاری ادراری (UTI) است. این عفونت زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها (عمدتاً E. coli) از طریق مجرای پیشاب وارد دستگاه ادراری شده و در مثانه یا حتی کلیه‌ها رشد می‌کنند. این روند معمولاً با نشانه‌هایی مثل درد، سوزش و تکرر ادرار همراه است، اما در برخی موارد – به‌ویژه در افراد مسن یا کسانی با ضعف سیستم ایمنی – تنها نشانه قابل مشاهده، وجود خون در ادرار است.
عفونت مجاری ادراری معمولاً در مراحل اولیه علائمی مانند موارد زیر دارد:
- احساس سوزش در هنگام دفع ادرار
- نیاز مکرر به ادرار حتی بلافاصله بعد از دفع
- ادرار کدر یا دارای بوی نامطبوع
- درد در ناحیه زیر شکم
- و در موارد پیشرفته‌تر: ادرار خونی
وقتی التهاب ناشی از عفونت به دیواره‌های داخلی مثانه یا مجرای ادراری آسیب می‌زند، گلبول‌های قرمز وارد ادرار می‌شوند و این حالت به صورت ادرار خونی ظاهر می‌شود. در برخی موارد، این خون فقط زیر میکروسکوپ قابل مشاهده است (هماچوری میکروسکوپی) و در برخی دیگر رنگ ادرار به وضوح تغییر می‌کند و به قرمز، صورتی یا قهوه‌ای مایل می‌شود (هماچوری واضح).
درمان به‌موقع با آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً عفونت را از بین می‌برد و علائم – از جمله ادرار خونی – به سرعت برطرف می‌شود. با این حال، اگر عفونت درمان نشود، ممکن است به کلیه‌ها سرایت کند و عوارض جدی‌تری ایجاد کند.
عفونت مجاری ادراری مشکلی شایع ولی قابل پیشگیری و درمان است. نادیده گرفتن علائم اولیه مانند سوزش ادرار یا تکرر آن، می‌تواند زمینه‌ساز بروز عوارض جدی‌تری شود. اگر با علائمی مانند ادرار خونی مواجه شدید، این مسئله را جدی بگیرید و حتماً برای بررسی و درمان به پزشک مراجعه کنید. مراقبت از سلامت دستگاه ادراری، بخش مهمی از حفظ سلامت عمومی بدن است.
۲- سنگ مثانه یا کلیه علت ادرار خونی
املاح موجود در ادرار تغلیظ شده برخی اوقات رسوب می کنند و باعث تشکیل کریستال هایی در دیواره کلیه و مثانه می شوند.
این کریستال ها با گذشت زمان به سنگ های کوچک و سختی تبدیل می شوند.
این سنگ ها اغلب باعث درد می شوند.سنگ کلیه یا مثانه یکی از علت های ادرار خونی نیز می شود.
۳- عفونت کلیه
عفونت کلیه یا پیلونفریت،در اثر ورود باکتری به داخل کلیه از طریق جریان خون و یا بالا آمدن باکتری از طرف مثانه و از طریق میزنای به داخل کلیه است.
علائم عفونت کلیه اغلب شبیه علائم عفونت مثانه است،گرچه عفونت کلیه، بیشتر باعث تب و درد پهلوها می شود.
۴- بزرگ شدن پروستات در مردان
غده پروستات در مردان اغلب بعد از سنین میانسالی بزرگ می شود و این امر طبیعی است. وقتی پروستات بزرگ می شود، روی میزنای فشار وارد می کند و مسیر جریان ادرار را می بندد. علائم بزرگی پروستات شامل به سختی ادرار کردن، نیاز فوری به دفع ادرار، تکرر ادرار و مشاهده خون در ادرار (با چشم و یا میکروسکوپ) است. عفونت پروستات (پروستاتیت) هم این علائم را ایجاد می کند.
مشاهده خون در ادرار می تواند در اثر سرطان پیشرفته کلیه، مثانه و یا پروستات باشد
۵- بیماری های کلیه
گلومرونفریت (التهاب سیستم تصفیه کردن کلیه ها) باعث ادرار خونی (میکروسکوپی) می شود. گلومرونفریت می تواند در اثر یک بیماری سیستمیک مثلدیابت و یا به تنهایی اتفاق بیفتد.
گلومرونفریت می تواند در اثر یک عفونت ویروسی یا استرپتوکوکی، بیماری عروق خونی (واسکولیت) و مشکل ایمنی مثل نفروپاتی ایمونوگلوبولین A رخ دهد که همگی روی مویرگ هایی که خون را در کلیه ها تصفیه می کنند (گلومرولی) تأثیر می گذارند.
۶- سرطان پیشرفته کلیه
مشاهده خون در ادرار می تواند در اثر سرطان پیشرفته کلیه، مثانه و یا پروستات باشد.ممکن است در مراحل ابتدایی (شروع) این سرطان ها علامتی وجود نداشته باشد.در حالیکه در مراحل ابتدایی و شروع سرطان، امکان درمان بیشتر است.
۷- اختلالات ارثی کم‌خونی داسی‌شکل
کم خونی داسی شکل (کمبود ارثی هموگلوبین در گلبول قرمز خون) باعث پیدایش خون در ادرار می شود (قابل مشاهده با چشم و یا میکروسکوپ).
همچنین یک اختلال ارثی به نام سندرم آلپورت (alport) با تأثیر برروی غشای فیلتر کردن گلومرولی در کلیه ها باعث ادرار خونی می شود.
۸- آسیب کلیه
برخورد ضربه به کلیه ها در اثر تصادف و یا یک حرکت ورزشی، باعث پیدایش خون در ادرار می شود.
۹- داروها
داروهایی که عامل پیدایش خون آشکار در ادرار می شوند شامل آسپیرین، پنی سیلین، هپارین رقیق کننده خون و داروی ضد سرطان سیکلوفسفامید (سیتوکسان) است.
۱۰- ورزش شدید و سخت
هنوز علت دقیق علت ادرار خونی در اثر ورزش معلوم نشده است. شاید در اثر آسیب مثانه، کم آبی بدن یا شکسته شدن گلبول های قرمز خونی باشد که در ورزش هوازی تند و ثابت رخ می دهد.
ورزشکاران دونده بیشتر دچار ادرار خونی می شوند، اگر چه هر ورزشکاری می تواند بعد از یک تمرین سخت ورزشی دچار ادرار خونی شود.
بهترین زمان مراجعه به پزشک برای ادرار خونی ؟
اگرچه بسیاری از علل ادرار خونی خطرناک نیستند، ولی به محض مشاهده خون در ادرار خود باید به پزشک مراجعه کنید تا مشخص گردد علت ادرار خونی چیست.
به یاد داشته باشید مصرف برخی داروها مثل ملین ها (داروهای ضد یبوست) و برخی مواد غذایی مثل چغندر، توت های قرمز رنگ و ریواس باعث قرمز رنگ شدن ادرار می شوند.
تغییر رنگ ادرار در اثر داروها خوراکی ها و ورزش معمولا طی چند روز برطرف می شود.ولی شما خودتان نمی توانید به طور دقیق بگویید علت قرمز رنگ شدن ادرار چیست، لذا باید به پزشک مراجعه کنید تا علت را تشخیص دهد.
لیست فوق تخصص کلیه در کرج
پرسش‌های متداول درباره عفونت ادراری و ادرار خونی
آیا عفونت ادراری می‌تواند باعث ادرار خونی شود؟
بله، یکی از علائم شایع عفونت مجاری ادراری، ادرار خونی است. التهاب و تحریک دیواره‌های مجرای ادراری یا مثانه می‌تواند باعث نشت گلبول‌های قرمز به داخل ادرار شود.
۲. چه زمانی ادرار خونی ناشی از عفونت نگران‌کننده است؟
اگر ادرار خونی با تب، درد پهلو، حالت تهوع یا کاهش هوشیاری همراه باشد، ممکن است عفونت به کلیه‌ها سرایت کرده باشد و نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد.
۳. چطور می‌توان از عفونت ادراری و ادرار خونی جلوگیری کرد؟
نوشیدن آب کافی، رعایت بهداشت ناحیه تناسلی، ادرار کردن بعد از رابطه جنسی و پرهیز از نگه داشتن طولانی‌مدت ادرار، از روش‌های موثر پیشگیری از عفونت مجاری ادراری هستند.
۴. درمان ادرار خونی ناشی از عفونت چگونه انجام می‌شود؟
پزشک پس از بررسی علت، معمولاً با تجویز آنتی‌بیوتیک مناسب، عفونت را درمان می‌کند. با از بین رفتن عفونت، علائمی مانند ادرار خونی نیز برطرف خواهند شد.
۵. آیا ادرار خونی همیشه نشانه عفونت است؟
خیر. اگرچه عفونت یکی از علل شایع ادرار خونی است، اما عوامل دیگری مانند سنگ کلیه، ضربه، یا مشکلات کلیوی نیز ممکن است باعث آن شوند. بنابراین تشخیص علت دقیق، به معاینه و آزمایش نیاز دارد.
دیدگاه خود را درج کنید