اهمال‌کاری : ریشه‌ها، پیامدها و راه‌های مقابله
اهمال‌کاری یا تعلل در انجام کارها، یکی از رفتارهای رایج انسانی است که تقریباً همه ما در دوره‌های مختلف زندگی با آن روبرو شده‌ایم. این رفتار به معنای به تعویق انداختن کارهایی است که باید در زمان مشخص انجام شوند، حتی زمانی که می‌دانیم این تأخیر ممکن است پیامدهای منفی به همراه داشته باشد. اهمال‌کاری از جنبه‌های مختلف روانشناسی، اجتماعی و فرهنگی مورد بررسی قرار گرفته است و در این متن سعی داریم به جنبه‌های مختلف آن بپردازیم.
تعریف اهمال‌کاری
اهمال‌کاری حالتی است که فرد علی‌رغم آگاهی از اهمیت و فوریت یک کار، انجام آن را به زمان دیگری موکول می‌کند. این رفتار می‌تواند در تمامی جنبه‌های زندگی، از کارهای روزمره گرفته تا مسئولیت‌های حرفه‌ای و تحصیلی، نمایان شود. برای مثال، ممکن است فردی نوشتن مقاله‌ای که زمان مشخصی برای تحویل آن دارد را به شب آخر موکول کند یا انجام کارهای خانگی را تا جایی به تعویق بیندازد که به مشکلی جدی منجر شود
- ترس از شکست: ترس از عدم موفقیت در انجام کارها ممکن است فرد را از شروع کار باز دارد. این ترس اغلب ناشی از توقعات بالا و نگرانی‌های کمال‌گرایانه است.
- کمال‌گرایی: افراد کمال‌گرا تمایل دارند همه کارها را به‌طور کامل و بی‌نقص انجام دهند. این رویکرد می‌تواند باعث شود آن‌ها نتوانند کار را شروع کنند، چون از نتیجه نهایی اطمینان ندارند.
- عدم مدیریت زمان: برخی افراد مهارت کافی برای برنامه‌ریزی و مدیریت زمان خود ندارند و همین موضوع موجب می‌شود که انجام کارها را به آینده موکول کنند.
- انگیزه پایین: زمانی که فرد علاقه یا انگیزه کافی برای انجام یک کار ندارد، احتمالاً انجام آن را به تأخیر می‌اندازد.
- حواس‌پرتی: استفاده بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی، بازی‌های ویدیویی یا دیگر فعالیت‌های تفریحی می‌تواند عامل مؤثری در به تعویق انداختن کارها باشد.
- شرایط محیطی: محیط اطراف ما نیز نقش بزرگی در شکل‌گیری اهمال‌کاری دارد. برای مثال، زندگی در یک محیط پر سروصدا یا ناآرام می‌تواند تمرکز و عملکرد ما را کاهش دهد.
پیامدهای اهمال‌کاری
اهمال‌کاری می‌تواند پیامدهای منفی بسیاری به همراه داشته باشد، از جمله: - استرس و اضطراب: افرادی که کارهای خود را به تعویق می‌اندازند معمولاً در لحظات آخر تحت فشار قرار می‌گیرند که این امر منجر به افزایش استرس می‌شود.
- کاهش کیفیت کار: عجله داشتن برای انجام یک کار در مدت زمان کوتاه معمولاً به کاهش کیفیت نهایی آن منجر می‌شود.
- آسیب دیدن روابط شخصی و حرفه‌ای: اهمال‌کاری در انجام مسئولیت‌ها می‌تواند به از دست دادن اعتماد دیگران منجر شود.
- از دست دادن فرصت‌ها: گاهی تأخیر در انجام کارها می‌تواند به از دست رفتن فرصت‌های مهم منجر شود. برای مثال، تأخیر در ارائه یک پروژه می‌تواند به از دست دادن یک شغل منجر شود.
- احساس گناه: بیشتر افرادی که دچار اهمال‌کاری هستند از رفتار خود آگاهند و این آگاهی می‌تواند منجر به احساس گناه و کاهش عزت‌نفس آن‌ها شود و حتی در صورت انجام ندادن کار مفید حجم زیادی از اضطراب را بابت آن انجام ندادن تجربه کنند
راه‌های مقابله با اهمال‌کاری:
با توجه به پیامدهای منفی اهمال‌کاری، مقابله با این رفتار از اهمیت زیادی برخوردار است. در ادامه چند راهکار مؤثر ارائه می‌شود: - تعیین اهداف واقع‌بینانه: اهدافی که بیش از حد بزرگ یا پیچیده هستند می‌توانند انگیزه را کاهش دهند. برای پیشگیری از اهمال‌کاری، باید اهداف خود را کوچکتر و تمایز یافته تر برنامه ریزی کنیم
- اولویت‌بندی کارها: یکی از دلایل اصلی اهمال‌کاری ناتوانی در تعیین اولویت‌هاست. پس با لیست کردن کار ها از پر اهمیت به کم اهمیت تر می‌توان کارهای مهم و فوری را شناسایی و ابتدا روی آن‌ها تمرکز کرد.
- تقسیم وظایف به بخش‌های کوچکتر: تقسیم یک کار بزرگ به بخش‌های کوچکتر می‌تواند انجام آن را آسان‌تر کند و از دلهره آور بودن آن کار بکاهد پس با قدم های کوچک شروع کنید
- ایجاد محیط کار بدون عوامل هواس پرتی: محیطی آرام و مرتب می‌تواند تمرکز را افزایش دهد و مانع حواس پرتی که منجر به اهمال کاری است بشود.
- پاداش‌دهی: پاداش‌دهی به خود پس از انجام یک کار می‌تواند انگیزه فرد را برای شروع و ادامه کار افزایش دهد.
- درک ارزش زمان: با تمرین وتفکر فرد می‌تواند یاد بگیرد که ارزش زمان خود را درک کند و آن را صرف انجام کارهای مفیدتری کند.
- مشاوره و درمان روان‌شناختی: اگر اهمال‌کاری به مشکلی جدی تبدیل شده است که بر تمام جنبه‌های زندگی فرد تأثیر منفی می‌گذارد، مشاوره با یک متخصص روانشناس می‌تواند مفید باشد.
جمع بندی:
اهمال‌کاری یکی از چالش‌های رایج انسان‌هاست که می‌تواند اثرات منفی ای بر زندگی شخصی و حرفه‌ای ما داشته باشد. با شناخت ریشه‌هایش و استفاده از راهکارهای مناسب، می‌توان بر آن غلبه کرد. مدیریت زمان، افزایش انگیزه، و برنامه‌ریزی مؤثر همگی می‌توانند به کاهش اهمال‌کاری کمک کنند و ما را به فردی کارآمدتر و موفق‌تر تبدیل کنند. تلاش برای کاهش اهمال‌کاری نه‌تنها زندگی فردی بلکه تعاملات اجتماعی و حرفه‌ای ما را نیز بهبود خواهد بخشید.
نویسنده مقاله خانم ساره(زهرا)شریفی روانشناس
پادکست این مقاله را در رادیو دکترمن بشنوید
دیدگاه خود را درج کنید